Oorlogsherinneringen

Op verschillende plekken in de gemeente Nunspeet vindt u oorlogsherinneringen aan de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

Kaart herdenkingsmonumenten gemeente Nunspeet

Nunspeet

De Bruine Enk:
Buffer van kamp Westerbronk. Hier verbleken 60 joodse dwangarbeiders tot 1942.
Locatie: Waterweg
Kienschulpenweg:
Op 28 februari 1945 stortte een Engelse jager neer. Het toestel brandde volledig uit en de piloot kwam om het leven, maar er ontstond geen schade aan de nabijgelegen huizen.
Locatie: Jan Topweg
Harderwijkerweg:
Op 8 maart 1944 stortte een Amerikaanse Thunderbolt neer in Nunspeet. Piloot Clyde Lee Coldren kwam om het leven en het winkeltje van Karel en Dia Kremer brandde af.
Locatie: Harderwijkerweg
Stolpersteine Dorpsstraat:
Een stolperstein ter nagedachtenis aan Annie Emilie Otten-Wolff. Zij werd in 1944 gearresteerd en gedeporteerd naar Auschwitz. Ze overleed in 1945, terwijl haar zoontje Daniël Otten de oorlog overleefde.
Locatie: Dorpsstraat 6
Bevrijding Nunspeet:
Gedenksteen ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van Lord Strathcona's Horse (Royal Canadians), het regiment dat Nunspeet bevrijdde op 19 april 1945.
Locatie: Laan 27
De Klokkenberg:
De woon- en werkplek van de staf van het vluchtoord. Het pension werd gehuurd door de Nederlandse regering en had kantoren in de Klokkenberg.
Locatie: Laan
Monument in Park 40-45:
Het monument op de hoek Laan/Molenweg, onthuld in 1948, werd in 1967 verplaatst naar Park 40-45 en vermeld sinds 2023 alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.
Locatie: Laan 66
Stopersteine Bosweg:
Stolpersteine ter nagedachtenis aan Sellie de Vries-Haas en haar dochter Clara Rozette de Vies. Ze werden in 1944 verraden, gearresteerd en gedeporteerd naar Auschwitz, waar Sellie werd vermoord en Clara's lot onbekend bleef.
Locatie: Bosweg 36
Stolpersteine Esdoornlaan:
Stolperstein ter nagedachtenis aan Joseph en Henriëtte Lion. Ze waren in de jaren '30 naar Nederland gevlucht, maar werden in 1943 gedeporteerd naar Auschwitz en kwam om het leven. Hun kleinzonen Günther en Walter Zilversmit overleefden de oorlog.
Locatie: Esdoornlaan 8
Belgisch Monument: Op deze begraafplaats staat een monument dat gebouwd is door Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 1919 is het officieel geschonken als dank voor de gastvrijheid en opvang tijdens de oorlog.
De overleden vluchtelingen van vluchtoord Nunspeet: gedenksteen
Locatie: Groenelaantje
Stolpersteine F.A. Molijnlaan:
Stolpersteine ter nagedachtenis aan Matthijs Canter, zijn vrouw Jenny Löwenstein, en hun zoon Julius werden in 1943 gedeporteerd naar Sobibor en daar vermoord.
Locatie: F.A. Molijnlaan
Familie Tol:
Ter nagedachtenis aan de grotendeels omgekomen familie voor de kust van Nunspeet op 7 april 1945 tijdens een voedseltransport.
Cenotaaf: Ter nagedachtenis aan de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog
Locatie: Algemene Begraafplaats Nunspeet- Oost, Eperweg 51
Vluchtoord Nunspeet: Plattegrond ter nagedachtenis aan het vroegere vluchtoord Nunspeet.
Locatie: Leopoldlaan
Bord Vluchtoord rotonde: In oktober 1914 werd in Nunspeet binnen vier weken een barakkenkamp gebouwd om 13.000 vluchtelingen te huisvesten.
Oosteinderweg:
In juni 1944 stortte een Britse Lancaster bommenwerper neer bij Nunspeet waarbij vier bemanningsleden omkwamen. Drie anderen, waaronder piloot Duncliffe, overleefden dankzij hulp van verzetsmensen.

Vierhouten

Het Verscholen Dorp:
Monument ter ere van hen die zich hebben ingezet voor het in stand houden van het onderduikerskamp 1943-1944
Locatie: Het Verscholen Dorp
Gedenksteen Tongerenseweg:
Ter nagedachtenis aan de acht Joodse bewoners van Het Verscholen Dorp of PasOpKamp die het niet overleefd hebben.
Locatie: Tongerenseweg 43
Julialinde Eikenwal:
Op 30 april 1945 plantten oud-geëvacueerden uit Vierhouten een linde op het schoolplein van School met de Bijbel (later: De Hoeksteen) als dank voor de gastvrijheid. In november 2000 is de boom verplaatst vanwege nieuwbouw.
Locatie: Eikenwal
Herdenkingszuil en Luidklok: Ter herinnering aan de leden van de Arbeider Jeugd Centrale die hun leven gaven voor de vrijheid.
Locatie: 't Frusselt
Herdenkingspaal DZ Rummy-III:
Dropzone Rummy-III is het grootste Nederlandse droppingsterrein geweest in de Tweede Wereldoorlog.

Elspeet

Bevrijdingsmonument Elspeet:
Op de begraafplaats liggen meerdere oorlogsslachtoffers begraven.
Herdenkingspaal Vliegveld:
Terrein van vliegveld in aanleg door de Nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 5 september 1944 is het vernietigd door de geallieerden.
Lancaster-monument:
Ter nagedachtenis aan de zeven Britse en Canadese bemanningsleden die omkwamen bij de crash in februari 1944. Op 19 april 2008 werd het monument onthuld door Brian Williams, een zoon van één van de slachtoffers.
Locatie: Weideweg 25

Hulshorst

Oudeweg:
De plek waar Piloot John Burton Shillitoe om het leven kwam en waar hij begraven ligt. Zijn toestel werd vermoedelijk geraakt door Duits afweergeschut.
Locatie: Oudeweg
Stolpersteine Zwandhuisweg:
Een stolperstein ter nagedachtenis aan Mozes (Maurits) Jacobs, een voormalig oplympisch turner. Hij werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gearresteerd en vermoord in Sobibor, terwijl zijn vrouw en dochters de oorlog overleefden.
Locatie: Zandhuisweg 84
Herdenkingsbank Evacués:
Een geschenk aan de bevolking van Hulshorst van de bewoners van de Veluwezoom. Zij werden in september 1944 geëvacueerd uit Arnhem.
Locatie: Kapelweg
Verzetsmonument Hulshorst:
Een bronzen beeldengroep die kracht en solidariteit symboliseert. Het dient als symbool voor herdenking en hoop.
Locatie: Kapelweg, in het plantsoen tegenover Dorpshuis de Wieken
Twee WO2 vliegtuigbemanningsleden:
In 1942 en 1944 stortten twee vliegtuigen neer in het IJselmeer. De lichamen van Sgt. William Arthur Titcomb en S/Sgt. James B. Coulson werden hier geborgen.
Locatie: Randmeerweg
Rijnvis:
Op 25 februari 1945 werd boven Nunspeet een jachtvliegtuig neergeschoten, waarbij de piloot omkwam. In een nabijgelegen boerderij werd juist een kind geboren. De Duitse soldaten waren onverwacht behulpzaam.
Locatie: Rijnvis